Termites et Champignons de Roger Heim [シロアリときのこ]
208 pages, Société Nouvelle des Éditions Boubée, Paris (1977)
“La connaissance empirique des champignons par la plupart des populations…permet de considérer l’Afrique Noire comme l’un des grands domaines où la mycologie pratique et empirique des populations a été la plus développée” (Roger Heim, loc.cit. p.189)
Nous donnons ici les tables qui manquent à ce superbe ouvrage, soit 4 listes :
noms latins des champignons,
noms indigènes,
noms des insectes,
noms de lieux.
Les chiffres gras renvoient aux pages où le sujet est traité ou décrit, les italiques gras aux figures, les chiffres romains aux planches en fin d’ouvrage, les chiffres maigres aux simples citations. NB: Les épithètes formées sur un nom propre ont été sciemment “décapitalisées” suivant la norme actuelle, pour éviter la confusion avec les coupures supra-spécifiques de la liste.
Daniel Guez,1999
abovata (Xylaria) III-3
Aegerita (= Mycotêtes de Termitomyces albuminosus) ....... 23,101,116,118,155,159,162
albuminosa (Collybia).................................................................................................. 100
albuminosus (Termitomyces). 22,31,33,49,55,76,100-104,102-103, 122,127,160,189,VII
albuminosa (Lepiota)........................................................................................... 10,37,76
alcalina (Mycena)......................................................................................................... 113
Amanita.......................................................................................................................... 45
Androsaceus (Marasmius Groupe).............................................................................. 168
annulatus (Termitomyces striatus fo.)....................................................................... 50,52
apalosarca (Collybia)..................................................................................................... 31
Armillaria................................................................................................................ 9,10,26
Armillaria (Termitomyces albuminosus fo.”Armillaria”).............................................. 31,88
Aspergillus............................................................................................................ 100,155
aurantiacus (Termitomyces, = striatus var.).......... 13,29,35,45,49,50,55,56-58,57,58, I-3
Baeospora (Collybia).................................................................................................... 12
Basipedes (Mycena)..................................................................................................... 12
bloxami (Entoloma)....................................................................................................... 61
bogoriensis (Pluteus).................................................................................................... 10
Boletochaete (= Xerocomus)...................................................................................... 169
Boletus................................................................................................................. 143,169
Bovista............................................................................................................ 45,164,176
caepestipes................................................................................................................ 164
Calvatia........................................................................................................................ 45
campanilus (Termitomyces)......................................................................................... 48
carcinomalis (Podaxon)................................................................................ 172-174,173
cartilagineus (Lentinus, =Termitomyces albuminosus, ou fo.)....... 9,37,100,103,104,108
Cephalosporium......................................................................................................... 155
Chlorophyllum ........................................................................................................... 166
citriophyllus (Termitomyces)........................................................ 49,79,89-93,91-92, 139
Clathraceae......................................................................................................... 178-180
Clypeatae (Stirpe, aussi Clypeatus)....................................................................... 61,95
clypeatus (Termitomyces).................................... 12,29,30, 49,61,65,95-97,138,188, I-2
Collybia.................................................................................................... 10,12,29,45,83
Collybia (Termitomyces le testui fo.”Collybia”)............................................................. 76
congolensis (Lepiota)...............................................。。。......................................... 64
Cookeina...................................................................................................................... 45
curtisii (Ganoderma)..................................................................................... 177,178,179
Cystoderma.................................................................................................................. 12
delilei (Gyrophragmium) .......................................................................175,175, 178,179
Diplodia...................................................................................................................... 159
duthiei (Aegerita, nom donné aux mycotêtes du Termitomyces albuminosus) .... 23,101,
118,155,162
Entoloma.................................................................................. 9,61,37,108,118-120,154
entomoloides (Termitomyces).................................................. 29,34,49,50,58-61,60,II-1
epispartia (Phaedropezia).............................................................................. 159,161
escharoides (Xylaria)..................................................................................... 156,167
eurhiza (Armillaria).................................................................................. 10,117,146
eurhiza (Volvaria)............................................................................ 22,37,117,118,146
Eu-Termitomyces (Subgenus) 37,49,50,83,93,100,108,120,121,122,124,125,127,137,143
evenosa (Melanoleuca)........................................................................................ 113
exannulata (Termitomyces cartilagineus fo.)....................................................... 89
farlowii (Podaxon)............................................................................................... 174
filipendula (Flammula).......................................................................................... 10
flagelliformis (Xylaria) ............................................................................................... 157
Flammula............................................................................................................ 9,10
flavidorifula (stirpe f.)......................................................................................... 167
fuliginosus (Termitomyces)...... 13,26, 27,28,30, 35,54,60,78,79,83-89,84-85,87, 93,IV.1
furcata (Xylaria)................................................................................................... 157
Ganoderma............................................................................................... 177,178,179
gardneri (Xylaria)....................................................................... 156,157,160, 178,179
giganteus (Termitomyces) ..................................................................... 67, 70,76,108
globulus (Termitomyces).................................................................... 12,49,79,93-95
gongliophorus (Leucocoprinus)........................................................................... 142
goossensiae (Pluteus, Schulzeria)................................................................... 97,188
grammocephala (Collybia)................................................................................ 28,83
grassei (Lepiota)............................................................................................ 166,167
griseus (Termitomyces striatus fo.) .............................................................. 45,49,50
Gyrophragmium................................................................................ 164,175,178,179
haematopus (Mycena).......................................................................................... 113
Hiatula.................................................................................................................. 164
indicus (Podaxon).......................................................................................... 172,174
ivoiriensis (Lepiota)................................................................... 165,166,167, 178,179
jeanseana (Flammula)........................................................................................... 10
jeanseana (Pholiota).............................................................................................. 10,
lactifluus (Termitomyces le testui fo.).............................................................. 77,78,
lanatus (Termitomyces) ....................................................................... 48,49,97-99,98
Lentinus............................................................................................................. 10,29
Limacella ............................................................................................................... 12
Lepiota............................................................................... 9,10,45,76,164,165-167,179
Lepiotella ............................................................................................................... 12
le testui (Lepiota).................................................................................................. 76
le testui (Termitomyces)................................ 13,29,30,33,65,70-78,74-75,77, 108,III-1
Leucocoprinus......................................................................................... 142,164-165
Macro-Termitomyces (voir aussi Eu-Termitomyces)........................................ 122
madecassensis (Leucocoprinus)............................................................. 164-165,167
mammiformis (Stirpe)............................................................................................. 61
mammiformis (Termitomyces) 12,29,30,31,49,61-64,63,64, 65,138,187,II-2
Marasmius................................................................................................. 45,164,168
medius (Termitomyces).......................................... 29,35,45,123,128-137,130-133,I-4
melanaxis (Xylaria)............................................................................................. 157
Melanoleuca ........................................................................................................... 36
microcarpum (Entoloma).................................................................. 108,117-120,154
microcarpus (Termitomyces) .......................... 12,13,23,35-37,42,100,108-110,111-121,
................................ 114-115, 122-127,123, 125,127,129,137,143,187,188,189,190,I-5
minor (Xylaria gardneri var.)................................................................................ 157
Moniliales............................................................................................................ 101
monilifera (Nectria)............................................................................................. 163
Montagnites (Gastéromycète agaricoïde) ......................................................... 176
mucida (Armillaria) .............................................................................................. 31
Mucor................................................................................................................. 155
mutabilis (Xylaria) ............................................................................................. 157
Mycena ....................................................................... 9,10,12,45,108,113,118,120
myrmecophila (Omphalia)................................................................................. 169
Nectria............................................................................................................... 163
Neoskofitzia....................................................................................................... 162
nigripes (Xylaria)............................................................. 100,141,156,157-159,160
ochraceus (Termitomyces striatus fo.) ............................................................... 50
orientalis (Termitomyces)................................................................... 125,125, 127
Omphalia...................................................................................................... 45,169
parhouiniensis (Marasmius)....................................................................... 168,168
Penicillium......................................................................................................... 100
perforans (Termitomyces)................................................... 48,97,108,138-139,IV-2
Peziza ................................................................................................. 155,159,162
Phaedropezia .................................................................................................... 159
Phallales..................................................................................................... 178-180
Pholiota............................................................................................................... 10
piperiformis (Xylaria)......................................................................................... 157
piperomoides (Xylaria)...................................................................................... 157
pistillaris (Podaxon, = indicus)..................................................................... 172,174
Pluteus.................................................................................................... 9,10,26,97
Pluteus (Termitomyces albuminosus fo.”Pluteus”)......................................... 31,88
Podaxon (=Podaxis, Gastéromycète agaricoïde)....143,164,170-174,175,178,179
Polyplotium (Gastéromycète agaricoïde)........................................................... 176
Prae-Termitomyces (Subgenus) 35,60,106-110,120,121,124,125,127,137,139,143,155
Protubera....................................................................................................... 164,178
Psalliota............................................................................................. 45,143,164,167
radicata (Collybia)................................................................................................. 31
Robustus (Stirpe)................................................................................................... 79
robustus (Termitomyces)............................................... 12,49,60,79-83,80,82, 83,III-2
santalensis (Termitomyces microcarpus fo.)...................................................... 127
Schimperi (Stirpe)................................................................................................. 65
schimperi (Termitomyces) 13,19,29,34,41,48,49,65,66-70,69, 71,-72-73, 76,108,186
Schulzeria................................................................................................ 9,39,97,188
sclerotium (Xylaria gardneri fo.).................................................................. 178,179
sierra-leonis (Schulzeria) .................................................................................... 39
sp. (Bovista)........................................................................................................ 45
spinifer (Boletus) ............................................................................................ 169
spiniformis (Termitomyces) ................................................................. 30,48,61,65
squamosus (Podaxon)...................................................................................... 174
stipitatum (Sclerotium) ............................................................................... 157,158
striata (Schulzeria)............................................................................................ 188
Striatus (Stirpe).................................................................................................. 50
striatus (Termitomyces).........12, 13, 20, 22, 29, 30, 31, 32 ,34, 35, 45-50, 51-55,
57, 58, 60, 61, 93, 94, 103, 104, 114, 126, 128, 144, 147, 148, 180, 186, 188, 189, I-1, VI
substriatus (Termitomyces striatus fo.) ............................................................ 127, IV-2
subtomentosus (Xerocomus, Boletus stirpe)...............................................................
termigena (Armillaria).......................................................................................... 10
Termitomyces (Genre).............................. 17-35,47,108,144-150,147-148,180,183-190
termitophila (Lepiota)............................................................................. 165,178,179
termitophilus (Podaxon)............................................... 170,171, 172,173, 174,178,179
termitophile (Agaric)................................................................................. 17,18; 144
termitum (Bovista)....................................................................................... 176,IV-4
termitum (Mycena)........................................................................................ 108,120
termitum Neoskofitzia ................................................................................... 162,163
termitum (Protubera, Phallales) ..................................................................... 178,IV-5
termitum (Psalliota)............................................................................................. 167
termitum (Xylaria)............................................................................ 142,155,157,161
teisseri (Lepiota) 165
torrubioides (Xylaria) 157
treubianus (Pluteus) 10
Tricholoma 9
valensis (Lepiota congolensis var.) 64
velutipes (Collybia) 25
Volvaria 9,10,11,118,146
vulgaris (Melanoleuca) 113
Xerocomus 169
Xylaria ................................. 10,100,117,127,141,142,155-159,160-161,162,178,179,III-3,VI
Xyloglossa 156
Acanthotermes 82,85,89,187
acanthotorax (Acanthotermes) 82,85,89,187
agricola (Termes) 119
Amitermes 135
Ancistrotermes 35,43,128,134-136
Atta 10,42-44,118,142
badius (Odontermes) 35,110,119
Bellicositermes 34,41,V-1
Calotermes 40
champignonistes (Macrotermites “”) 12,101,119
crucifer (Ancistrotermes) 135
Cubitermes 45,119,128
Eutermes (voir aussi Sphaerotermes) 140,143
evuncifer (Amitermes) 135
gilvus (Macrotermes) 156
horni (Ondontermes) 55
Hototermitidae 40
latericius (Termes) 35,119
latinotus (Anchistrotermes) 35,128,134-136
Macrotermes 45,55,142,178,179, 186,190
Macrotermitidae 40
Macrotermitinae 37,108,120,128,135,136,140-141,143
Mastotermitidae 40,119
Microcerotermes 168
Microtermes 13,119,174
militaris (Pseudacanthotermes) 34,55,58
minutus (Termes) 34
monoceros (Eutermes) 143
natalensis (Bellicositermes) 34,41,68,186,V-1
obesus (Ondontermes) 55,100,102,156
obscuriceps (Odontermes) 156
Odontermes 35,55,100,102,119,156
pallidiceps (Cubitermes) 119
perrieri (Termes) 141,142,154
perrieri (Termitobia) 154
Pseudacanthotermes 34,55,58,128
redemanni (Termes) 163
Rhinotermes 41
sankurnensis (Cubitermes) 119
schereri (Cubitermes) 119
Sphaerotermes 43,140,143,159
sphaerothorax (Sphaerotermes ou Eutermes) 43,140,143,159
Termes 11,34,35,68,110,119,141,142,154,163
Termitobia 154
transvaalensis (Odontermes) 35,110
Trinervitermes 119
trinervius (Microtermes) 174
vulgaris (Termes) 35,110,119
amagin (langue des Boum) = Praetermitomyces microcarpus 187
bali chotu (Inde, langue ho) =Termitomyces microcarpus ou albuminosus 122
bali ot’ (Inde, langue des Santals) Termitomyces microcarpus fo. 122
bara (langue des Lélé) = T.robustus 187 ou T.striatus 189
biriyanai (Afrique occidentale, langue des Lélés) = Lepiota grassei 166
biyumwia boyoko (kishenzi, Congo ex belge) = T.robustus 187
boro (langue des Guerzés) = T.le testui 187
botomba (turumbu bompata, Congo ex belge) = T.robustus 188
brebindré (CFA, Oubangui, langue baoulé) = Champignon du roi 186
botolo (Congo ex belge, Eala) = T.clypeatus 188
bouakakombélé (CFA, Boubatiki) = T.schimperi 186
bouakolo (langue des Lissongo) = T.fuliginosus 187
bouamobaba ( CFA) = T.striatus 186
boyoko (kiswahili, Congo ex belge) = T.robustus 187
bunum ot’ (Santal) = Praetermitomyces microcarpus 190
buombaka (Congo ex belge, Bwaka) = T.clypeatus 188
bushwa (Congo ex belge) = Praetermitomyces microcarpus 187
butana (langue des Panzi, Kivu) = Praetermitomyces microcarpus 187
douri-faigui (langue des Toma) = Praetermitomyces microcarpus 187
emonge (Congo ex belge) = T.striatus 188
ero ocha (Nigeria, ibo) = T.clypeatus 188
gna gbé (Guerzés) = T.mammiformis 187
godo (langue des Baoulé) = T.le testui 187
gopha ot’ (Santal) = T.albuminosus 189
holapélé (langue des Guerzé) = Praetermitomyces microcarpus 187
jiavefaigui (Sierra-Leone et Guinée, toma) = T.striatus 189
kanlouo (langue des Kissi) = T.fuliginosus
kapoth-kalo (Sierra-Leone et Guinée, temné) = T.striatus 189
ka-totr (langue de Temne, Sierra-Leone) = Praetermitomyces microcarpus 187
kemondo (Sierra-Leone et Guinée, sanaga) = T.striatus 189
kita balé (Guinée, langue des Soussous) = T.le testui 187
la filé (langue des Guerzé) = T.f uliginosus 187
lebiryanai (Afrique occidentale, langue des Lélés) = Lepiota grassei 166
ledji (Congo ex belge, langue des Gambe) = T. clypeatus 188
lohofaiqui (Afrique occidentale, langue des Tomas) = Lepiota grassei 166
lutumbulu (turumbu bompata, Congo ex belge) = T. globulus 188
makambo (turumbu bompata, Congo ex belge) = T. globulus 188
makombo (Congo ex belge, langue eala) = forme ocre de T. le testui 51,187
mamaya (Afrique occidentale, langue des Kissi) = Lepiota grassei 166
m’bowo (Congo ex belge, turumbu bompata) = T. robustus 187
mba-galevali (Sierra-Leone, langue des Mende) = Praetermitomyces microcarpus 187
mba-vali (Sierra-Leone, langue des Mende) = Praetermitomyces microcarpus 187
mbom (langue des Baya) = Praetermitomyces microcarpus 187
mokangakanga (lissongo) = Lépiote sp. 187
mombakaka (CFA) = T. striatus var. aurantiacus 186
mombolokoboloko (Oubangui, lissongo) = T.clypeatus 188
monsoyo (Congo ex belge, Eala) = T. clypeatus 188
montolo (Congo ex belge,langue eala ) = forme grise de T.le testui 51,187
monzokouli (lissongo) = Praetermitomyces microcarpus 187
motam ot’ (Santal) = T.albuminosus à usage médicinal 189
moutchi ot’ (Inde, langue des Santals) =Termitomyces microcarpus fo. 122
msempila (Congo ex belge, kikongo) = T.aurantiacus 189
muci churd ot’ (Santal) = T. albuminosus et microcarpus 190
muci ot’ (Santal) = T. albuminosus et microcarpus 190
nia faigui (langue des Toma) = T.mammiformis 187
ndilivali (Sierra-Leone, langue des Up Mende) = Praetermitomyces microcarpus 187
ndi-vali (Sierra-Leone, langue des Gba) = Praetermitomyces microcarpus 187
ngam-ngam (Papouasie-Nouvelle Guinée, langue des Kuma de la Wahgi) = bolet 185
ngdéré (Cameroun) = T.le testui 187
ngo-ngolei (Sierra-Leone et Guinée, gba mende) = T.striatus 188
ngolo-ngolei (Sierra-Leone et Guinée, gba mende) = T.striatus 188
nicolei (Sierra-Leone, langue des Mende) = T.striatus 188
nohoua ngola (Sierra-Leone et Guinée, sanaga) = T.striatus 189
nye nye (Nigeria, ibibie) = T.microcarpus 188
n’volo (Congo ex belge, Gambe) = T.clypeatus 188
oilikoko (lissongo) = T.mammiformis 187
olu oran (Nigeria, yoruba) = T.clypeatus 188
po faï (langue des Toma) = T.fuliginosus 187
pofoli (langue des Lélé) = T.fuliginosus 187
pouné-batamalé (Sierra-Leone et Guinée, foula) = T.striatus 189
rovere (Congo ex belge,Gambe) = T.clypeatus 188
saï (langue des Lissongo) = T.robustus 187
souloufou-sarlaha (Guinée, langue des Foulah) = T.le testui 187
toma (Congo ex belge, Eala) = T.le testui 187
yombo-ngolei (Sierra-Leone et Guinée, gba mende) = T.striatus 188
(tels qu’ils apparaissent dans l’ouvrage de 1977. Ils ne correspondent donc pas au découpage géopolitique actuel.)
Le point d’interrogation marque l’étonnement du compilateur devant certaines contradictions.
Abyssinie 68-70
Afrique 10,37,42,43,158
Afrique centrale 75,158
Afrique équatoriale 12,13,50,57
Afrique intertropicale 11,68,108,117,120
Afrique méridionale 12,120
Afrique Noire 9,12,29,50,51,54,108,109,117,124,164
Afrique occidentale 12,13,54,75,117,166,167,178
Afrique orientale 12,54,117,125
Afrique septentrionale 175
Afrique subtropicale 117
Afrique du Sud 10,12,42,117,119,173
Afrique tropicale 9,10,11,110,124
Albert (Lac, Congo ex belge) 95
Ambovombe (Madagascar) 162
Amérique 9
Amérique du Sud (Termites) 10,118
Andranofosika (Madagascar) 162
Asie centrale 175
Asie méridionale 9,10,12,100,108,157,175
Asie 23,29,31,108
Asie du Sud-Est 11,103,104
Barkuda (Inde) 100.
Bébé (savane de, R.C.A.) 34,45,138,176,177,178,180,VI
Befanany (Province de Tuléar, Madagascar) 176
Bihar (Inde orientale) 11,100,110,122,127,160,190
Binga (Congo ex belge) 64,81
Bisoï (Orissa, Inde) 102,122
Boina (Madagascar) 141
Bossambélé (R.C.A.) 140
Boubakiti (savane de)
Boukoko (savane de Bébé, R.C.A.) 45,97,98,138-139,176,177,178,180,VI
Burdwan (Inde) 159
Cambodge 122
Cameroun 12,54,68-70,74,75,108,109,112-115,117,140,I,III
Cay-Bé (Indochine) 103
Centrafrique voir R.C.A.
Ceylan 9,10,22,117,118,156,158,161,162,163
Cochinchine 156
Comores 117
Congo (Bas, Haut, Moyen) 54,57,126,158,I
Congo ex belge 54,57,64,68,75,96,117,120,140,178,I,III,IV
Congo ex-Brazzaville 28,34,50,54,55,57,96,124,160,II,III
Congo ex français 12,54,64,75,80,117,168
Congo ex Léopoldville 50
Côte d’Ivoire 12,41,54,68,75,93,158,164,165,166,168
Danané (Côte d’Ivoire) 165
Dehra Dun (Inde) 100
Dhâmbâd (Bihar, Inde)
Ebana (Moyen Congo ex français) 80,III (Ebane?)
Ebolowa (Cameroun) 109
Etoumbi (Moyen Congo ex Brazzaville) 34,55,64,II
Ghana 13
Gold Coast 12,13
Grande Ile (Madagascar) 11
Guinée (Basse, ex française, Haute) 12,41,54,64,68,69,75,89,112,117,145,165,I,IV
Gurguria (Inde) 123,VII
Hanoï (Tonkin) 118
Haut-Shaba (Rép.du Zaïre) 13
Inde(s) 9,10,12,29,33,37,42,49,100-104,117,122-124,157,159,162
Indes orientales 9,11,100
Indochine (ou Indo-Chine) 11,101,103,122,156
Indonésie 12
Insulinde 9,12
Iran 12
Java 162,163
Jawa (sans doute erreur typo pour Java. Aucun rapport avec la ville du Nigeria) 163
Kathikund (Inde) 102,122,VI
Kenya 124,125
Kindia (Moyenne Guinée) 64,75,144,I
Komi (Sankuru, Congo ex belge) 120
Lobaye (Rép.Centrafricaine) 11
La Pho (Tonkin) 118
La Maboké (Rép.Centrafricaine) 11,55,67,69,70,71,95,127,165,IV,V
Macenta (Région de, Haute Guinée, Côte d’Ivoire?) 64,89,93,112,IV
Madagascar 10,37,141-143,154,155,158,159,161,162,169,170-176,177,178,183,VI
Mananbolo (vallée du, pays antadroy, Madagascar) 176
Maromandia (Madagascar) 171-173
Mauritanie 172
Méditerrannéen (bassin〜) 175
Nairobi (Kenya) 125
New Forest (Dehra Dun, Inde) 100
Nigeria 12,13
Nouvelle Guinée (Papouasie) 185,189
Orissa (Inde orientale) 11,100,110,122,127,190,VII
Oubangui (R.C.A.) 11,68,96,117,129,141,165,I
Pacifique 104
Peradeniya (Ceylan) 163
Philippines 12,122
Prétoria (Afrique du Sud) 120
R.C.A. (République Centrafricaine) 54,55,57,68-70,95,127,165,176,178,IV,V
Sahara 172
Sankuru (Congo ex belge) 120
Seychelles 117
Sierra-Leone 54,117
Soudan 10
Tamatave (Madagascar) 169
Tananarive (Madagascar) 162
Tangore (Indes orientales) 9
Thailande 122
Tonkin 118
Tonkoui (Côte d’Ivoire, Guinée?) 75,77
Toulepleu (Côte d’Ivoire)
Tuléar (région de~, Madagascar) 172,176
Ubangui-Uele (Congo ex belge) 75
Vietnam 122
Wahgi (vallée de, Nouvelle Guinée)
Yombiro (Guinée ex française) 82
Zaïre (République du) 13